Son dönem Osmanlı âlimlerinden olan M. Zâhİd Kevserî 1863 yılında Kafkasya'dan göç ederek Düzce'ye yerleşen bir aileye mensuptur. İlmiye sınıfına müntesip olan babası Hacı Hasan Efendi kendi ismiyle anılan köyün (bugünkü Çalıcuma) kurucusudur. Kevserî 1879 yılında bu köyde doğmuş, İlk öğrenimini babasından almış, ibtidâiye ve Rüşdiye tahsilini Düzce'de tamamlamıştır. Yüksek öğrenimini 1893 yılında geldiği İstanbul'da değişik medrese ve ders halkalarında 1904 yılında tamamlamış, iki yıl kadar sonra müderrislik İmtihanını vererek ders-i âm sıfatıyla Fâtih Câmü'nde ders vermeye başlamıştır.
1913 yılında İstanbul Müderrisliği unvanını almış, bu arada medreselerin ıslahı için kurulan bîr komisyonda etkin rol oynamıştır. Yeni tanzim edilen medreselerde hocalığa başlamış, 1914 tarihinden sonra kendi isteği üzerine Kastamonu'da yeni kurulmakta olan bir medreseye tayin edilmiştir ve bir süre bu görevde kalmıştır.
Yaklaşık üç yıl sonra I9!7'de İstanbul'a dönmüş, kısa bir süre Dâruşşafaka'da dersler vermiş, daha sonra Medresetü'l-Mütehassisîn'de hocalık görevine atanmıştır ve bu İkinci görevine istinaden medreselerin idaresinden sorumlu bulunan Şeyhülislâmlık Ders Vekâleti Meclisi üyeliğine getirilmiştir. Daha sonra bir süre Şeyhülislâm Ders Vekili sıfatıyla, anılan meclisin başkanlığını yürütmüştür. Azlini müteakip 1922 yılına değin Ders Vekâ-eti Meclisi üyeliği ve Medresetü'l-Mütehassİsîn hocalığı görevlerini sürdürmüştür. Bu tarihte Türkiye'den ayrılmış ve Mısır'a gitmiştir. 1923 ve 1928 yıllarında İki kez Şam'a gitmiş ve birer yılı aşkın bir süre burada kalmıştır.
Kahire'ye yerleşmesinde burada bulunan ilmi atmosferin canlılığı önemli bir etken olmuştur. İkinci Şam dönüşünden bir yıl sonra Mısır Devlet Arşivleri'inde (Dâru'l-Mahfûzâti'l-Mısriyye) mütercim olarak göreve başlamıştır.
Kevserî Kahire'de bulunduğu süre İçerisinde 1952 yılında vefatına dek ilim dünyasıyla sıkı bîr ilişki içerisinde olmuş, birçok öğrenci yetiştirmiş, yayınladığı eserlerle İlim ve fikir çevrelerinde önemli bir etki icra etmiştir. İrili ufaklı pek çok kitapçık ve makaleleri yanında çok sayıda nadîde eserin tahkik ve yayınlanması aracılığıyla ilim dünyasına önemli katkılarda bulunmuştur. Geleneksel İslâmî ilimlerin hemen her alanına gösterdiği İlgi ve vukûfiyeti, eleştirel bakış açısı, görüşlerini paylaşan veya muhalif olan, dönemin İleri gelen pek çok ilim adamı tarafından teslim edilmiş oları Zâhid Kevserî'nin ilim dünyasıyla olan münasebeti oldukça geniş bir coğrafyayı içine alır.Kevserî'nin düşünceleri kaleme aldığı çok sayıda eser ve ileri gelen Öğrencileri sayesinde yayılmış ve ilmi değerini hala korumaktadır. Eserlerine yapılan atıflar, düşüncelerini konu alan çok sayıdaki makale, yüksek lisans ve doktora tezleri bunu açıkça göstermektedir.
1913 yılında İstanbul Müderrisliği unvanını almış, bu arada medreselerin ıslahı için kurulan bîr komisyonda etkin rol oynamıştır. Yeni tanzim edilen medreselerde hocalığa başlamış, 1914 tarihinden sonra kendi isteği üzerine Kastamonu'da yeni kurulmakta olan bir medreseye tayin edilmiştir ve bir süre bu görevde kalmıştır.
Yaklaşık üç yıl sonra I9!7'de İstanbul'a dönmüş, kısa bir süre Dâruşşafaka'da dersler vermiş, daha sonra Medresetü'l-Mütehassisîn'de hocalık görevine atanmıştır ve bu İkinci görevine istinaden medreselerin idaresinden sorumlu bulunan Şeyhülislâmlık Ders Vekâleti Meclisi üyeliğine getirilmiştir. Daha sonra bir süre Şeyhülislâm Ders Vekili sıfatıyla, anılan meclisin başkanlığını yürütmüştür. Azlini müteakip 1922 yılına değin Ders Vekâ-eti Meclisi üyeliği ve Medresetü'l-Mütehassİsîn hocalığı görevlerini sürdürmüştür. Bu tarihte Türkiye'den ayrılmış ve Mısır'a gitmiştir. 1923 ve 1928 yıllarında İki kez Şam'a gitmiş ve birer yılı aşkın bir süre burada kalmıştır.
Kahire'ye yerleşmesinde burada bulunan ilmi atmosferin canlılığı önemli bir etken olmuştur. İkinci Şam dönüşünden bir yıl sonra Mısır Devlet Arşivleri'inde (Dâru'l-Mahfûzâti'l-Mısriyye) mütercim olarak göreve başlamıştır.
Kevserî Kahire'de bulunduğu süre İçerisinde 1952 yılında vefatına dek ilim dünyasıyla sıkı bîr ilişki içerisinde olmuş, birçok öğrenci yetiştirmiş, yayınladığı eserlerle İlim ve fikir çevrelerinde önemli bir etki icra etmiştir. İrili ufaklı pek çok kitapçık ve makaleleri yanında çok sayıda nadîde eserin tahkik ve yayınlanması aracılığıyla ilim dünyasına önemli katkılarda bulunmuştur. Geleneksel İslâmî ilimlerin hemen her alanına gösterdiği İlgi ve vukûfiyeti, eleştirel bakış açısı, görüşlerini paylaşan veya muhalif olan, dönemin İleri gelen pek çok ilim adamı tarafından teslim edilmiş oları Zâhid Kevserî'nin ilim dünyasıyla olan münasebeti oldukça geniş bir coğrafyayı içine alır.Kevserî'nin düşünceleri kaleme aldığı çok sayıda eser ve ileri gelen Öğrencileri sayesinde yayılmış ve ilmi değerini hala korumaktadır. Eserlerine yapılan atıflar, düşüncelerini konu alan çok sayıdaki makale, yüksek lisans ve doktora tezleri bunu açıkça göstermektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder