Arapça Dilbilgisi

Arapça öğrenmesi en zor dillerden biri kabul edilir. Bunda hem dilin telaffuz zorluğu hem de dilbilgi yapısının karmaşıklığı bir etkendir.

Diğer Sami dilleri gibi, Arapça’da da sözcükler üç sessiz harften oluşan bir ana fikirden türetilirler. Bu üç sessiz harfe kök (cizr) ismi verilir. Bir kökten on değişik vezin üretilebilir. Bu vezinler üç sessiz harfe ünlülerle hareket ekleyerek ya da bir takım ön ekler ile elde edilir. Her vezinde aynı kökle alakalı ancak ayrı ayrı başka anlamlar ifade eden bir konsept vardır ve her vezinden kendi içinde bir fiil, bir ya da birkaç fiilden türetilmiş isim, ve fiili yapan bir özne ile fiile maruz kalan bir nesne türetilebilir.

Arapçada ismin üç hali vardır. İsmin halleri sözcüğün sonuna eklenen ünlü hareketleriyle betimlenir (Damma, fetha ve kesra). Dilin gramer yapısı büyük ölçüde bu harekete dayanmaktadır. Kısa bir u sesi veren damma ismin yalın halini betimler. Takribi kısa bir e sesine denk gelen fetha nesneyi betimler. Kısa bir i sesine denk gelen kesra ise edatları ve tümleçleri betimler. Ancak bunun pekçok istinisnası vardır ve hareket yan cümleciklerde ve dilin çeşitli yapısallarında değişikliğe uğrayabilir. Günlük konuşmada ve yazıda bu hareket çoğunlukla ihmal edilir.

Arapçada zamanlar geçmiş ve şimdiki zamandan oluşur. Gelecek zaman şimdiki zaman çekiminin başına s- öneki getirilerek oluşturulur. Ancak şimdiki zamanın da değişik türevleri bulunur ve bazı kişi çekimlerinde hareket değişebilir. Her fiil geçmiş ve şimdiki zamanda onüç kişiye göre çekilir (1. tekil ve çoğul, 2. erkek tekil, dual ve çoğul, 2. dişi tekil, ve çoğul, 3. erkek tekil, dual ve çoğul, 3. dişi tekil ve çoğul).

Sıfatlar ve rakamlar da cinsiyete göre çekilir. İnsan olmayan çoğullar dişi tekil sıfat tamlaması alırlar.

Arapçada kısa sesli harfler (hareket) yazıda gösterilmeyebilir. Kalın ve ince sesler için ünlüler değil ünsüzler değişir. Bu yüzden Türkçede aynı harfi kullandığımız pek çok sözcük Arapçada farklı iki sessizle yazılır. (Sayf=yaz (sad, ya, fe); Seyf=kılıç (sin, ya, fe); Kalb=kalp (kaf, lam, be); Kelb=köpek (kef, lam, be))